Anatol

De afgelopen jaren zag ik diverse stukken van ’t Barre Land, zoals Canetti’s “Hoofd zonder Wereld” en Dostojevski’s “Aantekeningen uit het ondergrondse”. Afgelopen week speelde het Utrechtse toneelgezelschap twee stukken van Arthur Schnitzler in Theater Kikker. Op het programma stonden ‘De President’ (die ik niet zag) en ‘Anatol’. Dit is het eerste toneelstuk van Schnitzler, bestaande uit zeven korte eenakters, waarvan sommigen al eerder door ’t Barre Land zijn uitgevoerd. De teksten stammen uit het eind van de 19e eeuw, maar zijn actueel en herkenbaar.

Nog steeds worstelen mannen en vrouwen met trouw en bedrog, kunnen ze oude liefdes niet vergeten, weten ze niet hoe ze een relatie moeten beëindigen, proberen ze wanhopig de andere sexe te doorgronden. Anatol (Vincent van den Berg) en zijn wisselende vriendinnen (Margijn Bosch) piekeren en worstelen voortdurend met hun relaties, ondanks de vaak nuchtere adviezen van vriend Max (Ingejan Ligthart Schenk). Dit alles gebeurt tegen de achtergrond van het decadente (er vloeit veel champagne!) Wenen met zijn klasseverschillen en bloeiende culturele klimaat (artiesten spelen in verschillende scènes een rol). Ook is de psychologie sterk in opkomst in Wenen in die tijd (Freud). In de eerste eenakter hypnotiseert Anatol zijn geliefde om erachter te komen of zij hem trouw is. Hij blijkt uiteindelijk te bang te zijn om de waarheid te horen.

Het decor is minimaal, meer aankleding wordt ook niet gemist. De zeven eenakters gaan onaangekondigd in elkaar over, er is ook geen pauze. Er zijn lichtvoetige, humoristische scènes, maar ook passages met bespiegelingen die wat meer concentratie vereisen. Het spel van de acteurs is soepel. Het spelen van een hypere piekeraar is Van den Berg wel toevertrouwd, Bosch overtuigt als vrouw die niet met zich laat sollen en sidekick Schenk zorgt geregeld voor een droogkomische noot.

Mijn favoriete scène is die waarin Anatol een grote stapel doosjes stalt bij Max, die aandenkens aan al zijn vorige liefdes blijken te vertegenwoordigen. Max vraagt vervolgens aan Anatol enkele van deze verhoudingen te beschrijven. Een amoreuze avond heeft in het bijzonder grote indruk gemaakt op Anatol. Het meisje in kwestie blijkt later echter zich Anatol nauwelijks meer te herinneren…

De voorstelling ‘Anatol’ is later dit jaar nog te zien in ondermeer Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Groningen en Amersfoort.