Berlijn 3: Vergane glorie

Afbraak van het Palast der Republik, oktober 2006 Begin jaren ’70 besloot de Oost-Duitse partijtop dat het volk tevreden moest worden gehouden met brood en spelen. Daarom verrees aan de Marx-Engelsplatz in Berlijn het multifunctionele Palast der Republik: niet alleen vergader- en congrescentrum, maar ook cultuur- en uitgaanspaleis. Voor DDR-begrippen was het gebouw best luxe, hip en gezellig, daarom hebben veel ‘Ossis’ er goede herinneringen aan.

Toch moest het gebouw wijken: de politici waren na de Wende positieve herinneringen aan het communisme liever kwijt dan rijk. Bovendien was het Palast vergeven van asbest. Een paar jaar lang was de toekomst van het gebouw onduidelijk en vonden er tijdelijke evenementen in het gebouw plaats. Inmiddels heeft de Marx-Engelsplatz weer zijn vooroorlogse naam Schlossplatz. De afbraak van het Palast der Republik is in volle gang.

Natuurlijk zijn niet alle Berlijners hier gelukkig mee. “Damit wird das wohl wichtigste Gebäude der ehemaligen DDR verschwinden, das bei rationaler Betrachtungsweise eigentlich schon längst unter Denkmalschutz hätte gestellt werden müssen.” (bron: palastbuendnis.de). En: “Warum nicht das Interesse an der DDR schüren und deren Demystifizierung befördern? Warum hier keine DDR-Ausstellung, als Dependance des Deutschen Historischen Museums?” (bron: zeit.de Feuilleton)

Op informatieborden naast het afbraakterrein valt te lezen dat de stevige fundamenten deels van pas komen bij de reconstructie van een nog ouder icoon. Binnen een paar jaar begint herbouw van het Stadtsschloss uit Pruisische tijden, dat in de Tweede Wereldoorlog ernstig vernield en in 1950 geheel gesloopt werd. Ook deze historiserende keuze wordt bepaald niet unaniem gesteund. Sommige mensen zien liever een openbaar park of een vernieuwd Palast op deze plek, in plaats van een symbool van Duitslands imperiale verleden. Bovendien kost herbouw van het slot kapitalen en lijkt een accurate reconstructie onmogelijk.

Verder lezen:
Andere Tijden-special uit 2004 over het Palast der Republik;
Uitvoerige Duitse Wikipedia-pagina’s over het Palast der Republik en het Stadtsschloss;
Een kijkje achter de schermen van het vroegere Palast;

Wir bauen das Schloss.