Al in de biografische achtergrond van dit boek schuilt een hoop drama. “Le grand Meaulnes”, vertaald door Max Nord als “Het grote avontuur”, is namelijk het enige boek van Alain-Fournier. Een jaar na de publicatie sneuvelde hij, in de eerste maanden van de Eerste Wereldoorlog, 27 jaar oud. Zijn debuut, waaraan hij acht jaar werkte, is echter geleidelijk tot de literaire canon doorgedrongen. Sinds 1947 beleefde “Le grand Meaulnes” elf drukken in Nederland, waarvan de meest recente (2004) in een fraaie gebonden uitgave in de reeks Salamander Klassiek.
De roman speelt zich af op het Franse platteland, in de streek rond Bourges, ten zuiden van Parijs. Alain-Fournier schept een bijzonder poëtische sfeertekening van het traditionele leven in de kleine dorpjes, waarschijnlijk de sterkste eigenschap van het boek. De nostalgie druipt er vanaf, waar de vertaler zorgvuldig rekening mee heeft gehouden in zijn niet overdreven moderne taalgebruik.
Het boek doet me soms denken aan de film “Etre et avoir”, ondermeer doordat de eerste hoofdstukken zich afspelen rond een dorpsschool, gerund door de ouders van verteller François. Om geheel andere redenen wordt ik herinnerd aan Tommy Wieringa’s recente “Joe Speedboat”. Het statische leven in het dorp wordt namelijk drastisch opgeschudt door de komst van de vermetele Augustin Meaulnes (door iedereen de ‘grote Meaulnes’ genoemd). Net zoals Joe Speedboat Fransje op sleeptouw neemt, wordt François vaak betrokken bij de avonturen van Meaulnes.
Tijdens zijn meest spectaculaire escapade belandt de ‘grote Meaulnes’ bij toeval op een bizar bruiloftsfeest op een landgoed. Hier maakt hij kortstondig kennis met Yvonne, zuster van de aristocratische bruidegom Frantz de Galais. Hij raakt haar echter snel weer uit het oog en weet ook het landhuis niet meer terug te vinden. Meaulnes blijft echter van haar dromen, op een geïdealiseerde, hoofse manier. Zijn verdere leven, evenals dat van François, zal in het teken staan van het herwinnen van zijn verloren liefde. Ondertussen raken hun levens verweven met de al even tragische liefdesgeschiedenis van Frantz de Galais. Dat het boek geen volmaakt happy end zal hebben, wordt eigenlijk al op de eerste pagina’s van het boek verklapt.
“Le grand Meaulnes” is een sfeervol, gevoelig boek, om rustig de tijd voor te nemen. Een nostalgisch tijdsbeeld en een tijdloos verhaal ineen.
