In februari is het Joods Historisch Museum heropend na een renovatie. We mochten (na strenge fouillering) gratis naar binnen, omdat het museum ook jubileert. Het werd namelijk 75 jaar geleden geopend, toen nog in de Waag op de Nieuwmarkt. Op een donderdagavond konden we in alle rust in het prettige gebouw rondkijken. Van de vaste collectie hebben we niet zoveel gezien, we kwamen vooral voor de fototentoonstellingen van Robert Capa en Eva Besnyö (allebei nog t/m 20 mei 2007).
Van Robert Capa (1913-1954) was een indrukwekkend Retrospectief samengesteld met onder andere foto’s van de Spaanse Burgeroorlog en natuurlijk van de landing in Normandië. Behalve oorlogsfoto’s waren er ook portretten van diverse beroemdheden die Capa tot zijn vriendenkring rekende, waaronder prachtige foto’s van Picasso.
Als fotojournalist was Capa aanwezig bij diverse gevaarlijke brandhaarden. Hij stierf in het harnas; toen hij in Azië was om de om de Indo-Chinese oorlog te verslaan, stapte hij op een landmijn. Capa’s beroemde motto luidde: “If your photos aren’t good enough, you aren’t close enough”.
Ik wist niet dat Capa goed bevriend was met Eva Besnyö. Beiden zijn van Hongaars-joodse afkomst en blijken in dezelfde straat in Boedapest te hebben gewoond. In de culturele smeltkroes die Berlijn in de jaren ’30 was troffen zij elkaar opnieuw. Op aanraden van Besnyö begon Capa ook met fotograferen.
Eva Besnyö (1910-2003) ging later in Nederland wonen. Ze ontpopte zich als de Grande Dame van de Nederlandse fotografie. Aanvankelijk maakte ze kunstzinnig werk waarbij het vooral om de vorm ging. Later ging ze meer met reportagefotografie bezighouden en speelden sociale thema’s een grotere rol. Zo legde ze bijvoorbeeld de acties van de Dolle Mina’s vast. Zelf vond ze achteraf haar “Berlijnse werk’ het best, toen ze zich nog het meest ‘vrij’ voelde.
Ze was sowieso vrij kritisch over haar eigen werk en toonde relatief weinig ervan aan de buitenwereld. Illustratief is dat Besnyö een selectie van 200 van haar beste foto’s maakte, de zogenaamde keurcollectie. In het Joods Historisch Museum hangt juist minder bekend werk van Besnyö. Veel portretten van bekende kunstenaars en acteurs alsmede zelfportretten, maar ook bijvoorbeeld industriële fotografie in opdracht. Er hangt beslist veel moois op de tentoonstelling, vaak bijzonder van perspectief en contrast. Leuk om te zien vond ik de foto’s van haar interieur dat geheel in Nieuwe Zakelijkheid-stijl was vormgegeven.