Bij een bezoek aan Oslo kun je niet om Edward Munch heen. Op weg naar zijn museum kwam ik ongepland langs de keurige begraafplaats die sinds 1944 zijn graf herbergt. Op het borstbeeld na is dit een sober, modern monument. Vlakbij moet ook Henrik Ibsen liggen, maar na een poosje rondcirkelen gaf ik m’n zoektocht naar de toneelschrijver op.
Het Munch-museet ligt wat buiten de stad, nabij het Tøyenparken. Ik vond het een prettig, kleinschalig museum dat ook niet al te druk was op een warme zomerdag. Wel strenge bewaking en toegangspoortjes, maar dat is niet zo vreemd na de diefstal in 2004 van ‘De schreeuw’ en ‘Madonna’.
Deze beroemdste werken van Munch stonden ook centraal op de expo ‘Scream and Madonna – Revisited’. Uiteraard waren de twee schilderijen hier te zien in gerestaureerde staat. Verder waren er allerlei schetsen, litho’s en andere afgeleiden te zien die Munch gemaakt heeft van de Schreeuw- en Madonna-thema’s. Een presentatie liet zien hoe de beschadigingen die het tweetal had opgelopen tijdens de diefstal minutieus zijn hersteld. Ethische dillemma’s speelden hierbij ook een rol: in hoeverre kun je verdwenen stukjes schilderij weer ’terugschilderen’? Uitgangspunt was dat de ‘interventie’ tot een minimum beperkt werd en dat wijzingen weer ongedaan gemaakt kunnen worden.
Ik vond het bijzonder hoe deze overbekende afbeeldingen, die uitmaken van het collectieve visuele geheugen en die ontelbare malen zijn afgedrukt (ik heb ook al sinds m’n tienertijd een poster van ‘De Schreeuw”), toch veel indruk maakten bij het aanschouwen ‘in het echt’.