Annelies Verbeke is niet de eerste Belgische die over slapeloosheid schreef. Patricia de Martelaere debuteerde in 1998 met Nachtboek van een slapeloze. Deze korte roman is nu heruitgegeven door Querido. Zoals de titel al aangeeft, bevat het boek dagboeknotities, ’s nachts opgeschreven door de slapeloze hoofdpersoon.
Deze hoofdpersoon is een man van middelbare leeftijd. De slapeloosheid lijkt hem uit het niets te overkomen. Zijn omgeving (vooral zijn vrouw Myriam) adviseert hem allerlei methodes om te kunnen slapen (stevige wandelingen, kalmerende drankjes, hete baden), maar tevergeefs. Myriam vraagt hem regelmatig naar de oorzaak van zijn slapeloosheid. “Je hebt problemen, een man die niet kan slapen is een man die problemen heeft.” Haar man spreekt echter hardop de overtuiging uit dat hij volmaakt gelukkig is: hij heeft een goede verstandhouding met zijn mooie, verstandige vrouw; hij heeft vijf mooie, verstandige kinderen die hem geen onaardige vader vinden; hij heeft een goedbetaalde baan die niet te vervelend en niet te boeiend is; zijn gezondheid is prima. Het enige wat hem dwarszit is het feit dat hij niet kan slapen.
De stukjes die hij ruim een jaar in zijn nachtboek noteert zijn wisselend van aard. Hij beschrijft de nachtelijke stiltes, zijn manieren om ’s nachts de tijd te doden, zijn nachtdromen. De man observeert zijn leven en dat van zijn gezin. Nu en dan citeert hij schrijvers en kunstenaars die ook slaapproblemen hadden. Tussen de regels door krijgt de lezer langzaam het beeld dat hij helemaal niet zo’n rimpelloos leven leidt als geliefd hoofd van het gezin. Dit wordt er niet beter op als de man steeds meer zijn toevlucht zoekt tot slaappillen en whisky. Langzaam glijdt hij verder weg in een staat van totale apathie en gekte. Alleen zijn dochter Catherine lijkt nog gevoelens bij hem op te roepen.
Zoals ander werk dat ik van Patricia de Martelaere las (Littekens), is Nachtboek van een slapeloze geen opwekkende literatuur. Door haar overtuigende schrijfstijl spreekt het boek me wel erg aan. De Martelaere gebruikt mooie beelden, haar zinnen zijn altijd raak geformuleerd en ik werd diep de gedachtewereld van de hoofdpersoon ingezogen.