Voor mijn een na laatste verjaardag kreeg ik The Wind-up Bird Chronicle van Haruki Murakami. Ik was wel even zoet met de Engelse pocket van 607 bladzijden, maar ik begrijp waarom Sander hem in zijn jaarlijstje van 2004 had staan. Het verhaal is bijzonder meeslepend en Murakami heeft een originele schrijfstijl.
Aan de ene kant hanteert hij een fel-realistische stijl à la Bret Easton Ellis. We lezen van bijna elke dag welke kleding hoofdpersoon Toru Okada aantrekt, wat hij te eten klaarmaakt en welke muziek hij opzet. Aan de andere kant vinden er voortdurend raadselachtige gebeurtenissen plaats. Op de eerste bladzijde krijgt Toru al een geheimzinnig telefoontje, zoals Paul Auster het had kunnen bedenken. Murakami’s stijl is echter surrealistischer, onverklaarbare zaken worden naadloos in het alledaagse leven verweven. Een terugkerend thema in het boek is dat de personages gedaanteveranderingen ondergaan, zowel fysiek (Toru krijgt opeens een blauwe vlek op zijn wang) als mentaal (personages voelen dat ze door overweldigende gebeurtenissen een ander mens zijn geworden).
Het verhaal is lastig na te vertellen. Het begint allemaal met de verdwijning van Toru’s kat. Niet lang daarna wordt Toru onverwacht verlaten door zijn vrouw Kumiko. Er begint een ingewikkelde queeste waarin Toru haar terug probeert te vinden. Weten de zussen Malta en Creta Kano, twee raadselachtige mediums, misschien meer? Wat is de rol van de door Toru gehate broer van Kumiko, die politiek steeds invloedrijker wordt? Is het toeval dat Toru in contact komt met de oude luitenant Mamiya, die hem verhalen vertelt over de oorlog in Mantsjoerije in 1937? Vormt een drooggevallen bron in de tuin van een naburig, verlaten huis misschien een ingang naar Kumiko?
Toru raakt steeds meer verstrikt in een web van raadsels en mysterieuze personages. Regelmatig is het voor hem (en de lezer) niet duidelijk of iets nu in de realiteit of in een droomwereld (voor zover die gescheiden zijn) gebeurt. Na het omslaan van de laatste bladzijde zijn veel puzzelstukjes op hun plaats gevallen, maar lang niet alle. Van diverse personages en verhaallijnen ben ik er nog niet zeker van wat hun rol in het geheel nu precies was.
De Opwindvogelkronieken (Japan, 1995 / Engeland, 1998 / Nederland, 2003) was mijn eerste kennismaking met Murakami. Ik ben beslist van plan meer van deze Japanse schrijver (geboren in 1949) te lezen. Inmiddels zijn er ruim een half dozijn van zijn boeken in het Nederlands verschenen, met ‘After Dark‘ als laatste. Meer vertalingen en nieuw werk zijn in het vooruitzicht. Overigens vind ik de omslagen van de Engelse uitgaven door Vintage Books fraaier dan de Nederlandse boeken bij Atlas en Eldorado.