De herbestemming van de oude rechtbank aan de Hamburgerstraat geeft een goede impuls aan het Utrechtse Museumkwartier. Restaurant/hotel De Rechtbank wordt al vanaf de opening in april goed bezocht. Het terras scoorde hoog in de Nieuwe Revu terrassentest, maar hier en daar las ik ook kritiek. Twee weken geleden opende buurman Het Utrechts Archief op deze sfeervolle plek zijn deuren voor het publiek.
Vanmiddag was een lezing over de historie van het pand de aanleiding eens een kijkje te nemen. Bij het strippen van de gevolgen van eeuwen van verbouwen zijn enkele fraaie middeleeuwse muren van de Paulusabdij te voorschijn gekomen. De lezing ging vooral in op de ontstaansgeschiedenis van dit kloostercomplex en het dagelijks leven van de Benedictijner monniken, die hier tussen 1050 en 1680 geleefd hebben.
Helaas was de lezing door de rijksarchivaris van Het Utrechts Archief wel erg statisch: door ‘kinderziektes’ van het nieuwe pand was het niet mogelijk beeldmateriaal te voortonen. Bovendien werd het verhaal grotendeels voorgelezen in niet al te sprankelende schrijftaal. Na de lezing waarin de namen van geestelijken en Latijnse kloostertermen ons om de oren vlogen, kregen we een korte rondleiding door een dame van ’t Gilde. Ook haar presentatie had wel wat enthousiaster en daadkrachtiger gekund.
Ze liet wel enkele interessante plekjes zien met zowel restanten uit de kloostertijd als verwijzingen naar het juridische gebruik. Na de Reformatie was de rol van katholieken uitgespeeld in Utrecht en werden delen van de Paulusabij gesloopt. Daarna kreeg het terrein diverse bestemmingen. Al vanaf de vroege 17e eeuw vond hier rechtsspraak plaats door het Hof van Utrecht. Midden 19e eeuw kreeg het pand zijn huidige gevel. Daarna volgden diverse aanpassingen, zoals het monumentale trappenhuis in de jaren ’50.
In 2000 verhuisde de rechtbank naar de Catharijnesingel en volgden enkele jaren van leegstand, tijdelijke gebruik en plannenmaken. Ik ben blij dat het gebouw een publieksfunctie heeft gekregen, want het is een fraai pand. Bovendien zijn de plannen van het Utrechts Archief veelbelovend. Niks geen stoffig gedoe (op de lezing na dus), maar hippe multimediale presentaties over de Utrechtse geschiedenis. Hierbij lijken ze de kunst een beetje te hebben afgekeken van het Instituut voor Beeld en Geluid. Zo kun je je foto toevoegen aan een galerij van bekende Utrechters en kun je via je duimafdruk een persoonlijke dossier maken met gegevens die je na afloop per mail kunt versturen.
Binnenkort wil ik zeker de exposities en presentaties nader bekijken. Tot eind augustus is er ondermeer een installatie gemaakt door Spinvis. Ook klinkt de tentoonstelling over Cinema in Utrecht (vanaf 2 september) veelbelovend.
