Voorstraat, Utrecht.
Reclame-overblijfsel, waarschijnlijk uit de tijd dat hier de firma Comestibles Verkade was gevestigd.
Boekenleggers van Eureka
Twee boekenleggers van boekhandel – antiquariaat Eureka, ooit gevestigd op het adres Nachtegaalstraat 28 in Utrecht. Ik schat dat ze uit eind jaren ‘80 / begin jaren ’90 stammen, in ieder geval zijn ze van voor de omnummering in 1995. Ik kan me de winkel nog vagelijk herinneren uit mijn studieperiode, toen er nog een antiquariaat op bijna elke straathoek zat.
Naar eigen zeggen was Eureka de eerste Nederlandse boekhandel die actief was op internet. Tegenwoordig heeft boekhandel en uitgeverij Eureka – genoemd naar de beroemde uitroep van Archimedes – ‘fysiek’ nog een kleine zaak in de Herenstraat, alleen open op afspraak. Specialisme zijn boeken op het gebied van de ‘Vierde Weg’, gebaseerd op het gedachtegoed van onder meer George Gurdjieff en P.D. Ouspensky.
Hi-Fi in de Utrechtse Rozenstraat
Hoewel ik er vaak langskwam, viel het me nu pas op: de vervaagde tekst ‘Hi-Fi Stereo’ op de gevel boven Kafee Flitz in de Rozenstraat in Utrecht. Dit café heeft weliswaar een muzikale reputatie, maar ik vermoedde dat de belettering een oudere oorsprong had.
Een foto uit 1974 van Het Utrechts Archief onthult dat op het adres Rozenstraat 15 een filiaal van de bekende firma Staffhorst gevestigd was. Hier verkocht men onder meer orgels, getuige de reclame bovenaan de gevel. Vermoedelijk zat de winkel hier tot midden jaren ’80, toen het café zijn deuren opende.
Een foto uit 1977 laat zien dat de linkerbuur de technische dienst van concullega (?) Radio TV Actief was. Op het bedrijfsbusje voor de deur staat het adres Vredenburg 19. Was daar de winkel, en werden in de Rozenstraat alleen reparaties verricht? Het Utrechts Archief heeft een leuke foto uit 1969 van klanten die voor de deur van de winkel aan het Vredenburg wachten tot de uitverkoop begint.
Op de foto’s uit de jaren 70 is te zien dat rechts naast Staffhorst Chinees restaurant Fu Kien zat. Nog altijd zit op deze plek naast de Flitz een Chinees, tegenwoordig When Zhou geheten.
Verder is de Rozenstraat nauwelijks herkenbaar meer. De straat is versmald, er zijn panden verdwenen en er is de nodige nieuwbouw gekomen. Op nummer 3 is in 1985 best een fraai pand gesloopt, hier zat kledingzaak Petrojan.
Rheinmetall Schreibmaschine
Deze typemachine, gemaakt in Sömmerda, spotte ik in de vensterbank van een Italiaans restaurant in Dresden.
De fabrikant werd in 1889 opgericht onder de naam Rheinische Metallwaaren- und Maschinenfabrik Aktiengesellschaft. Aanvankelijk maakte Rheinmetall vooral wapentuig, na de Eerste Wereldoorlog richtte men zich noodgedwongen op kantoorproducten. In de Tweede Wereldoorlog werden weer volop wapens geproduceerd. In de fabrieken van Rheinmetall werkten veel dwangarbeiders (bron: Wikipedia).
De naoorlogse geschiedenis vind ik wat ondoorzichtig, met overnames en naamsveranderingen. Een deel van de onderneming werd een Oost-Duits staatsbedrijf. Onder de naam VEB Mechanik Büromaschinenwerk Rheinmetall Sömmerda werden onder meer typemachines, brommermotoren, fotocamera’s en begin jaren ‘80 zelfs computersgeproduceerd. Begin jaren ’90 werd deze firma opgedoekt.
Tegenwoordig is Rheinmetall vooral actief in twee bedrijfstakken: auto-industrie en defensie. Het hoofdkantoor bevindt zich in Düsseldorf. De omzet bedroeg in 2011 2,3 miljard euro.
Meer Rheinmetall typemachines:
- http://www.typewriter.be/rheinmetallportablewalnut.htm
- http://typewriter.slk.fi/rheinmetall-typewriter.html
- http://thingswithkeys.blogspot.nl/2012/05/rheinmetall-kst.html
- http://www.retrotechgeneva.com/2010/10/rheinmetall-kst-glossy-black-portable.html
- http://typewriters.ch/collection/Rheinmetall_portable_typewriter.html
Champion
Billardfabriek Champion maakt ’t!
Populair Guitaaralbum
(jaren ‘30?)
Wij rekenen
Rekenmethode voor de lagere school. 6e druk, 1941.
Italiaans rood model
Soms betreur ik het dat typemachines in onzwang zijn geraakt. Vanwege hun analoge charme en omdat er veel mooie modellen zijn ontworpen. Zoals dit rode exemplaar, dat ik met tegenzin bij de kringloopwinkel liet staan.
Hij is van het Italiaanse merk Everest, dat actief was van begin jaren ‘30 tot in de jaren ’60, toen het werd overgenomen door Olivetti. Dit draagbare type (Red 90) in een koffer dateert uit de jaren ’40.
Zie ook de websites van typemachineliefhebbers Writing Ball en Machines of Loving Grace .
Misschien moet ik voortaan gewoon een typemachine naar m’n werk meenemen, zoals de student die tijdens college zijn aantekeningen typte.
Ons patronenboek
10e druk. Gebruikt op de E.N.S.A.I.D. Modevakschool, die in 2012 100 jaar bestaat.
http://www.modevakschool.eu
Dus bij Kapteijn, moet je zijn
Prentbriefkaart met reclame van Boekhandel H. Kapteijn, J.P. Coenstraat 29 in Utrecht. Illustratie op voorkant van E. Colombo.
Waarschijnlijk uit de jaren ‘40. Op de kaart staat: ‘Meer dan een kwart eeuw het vertrouwen genietende van Westelijk Utrecht’. De winkel werd geopend in 1916 en sloot zijn deuren niet lang na de Tweede Wereldoorlog.
Het Utrechts Archief bezit een foto van de voorgevel van het hoekpand waar de kantoorboekhandel gevestigd was. Beneden was een drukkerij en boven was een uitleenbibliotheek.
Eigenaar Herman Kapteijn stond bekend om zijn linkse voorkeuren. In zijn winkel waren onder meer communistische bladen verkrijgbaar. Tijdens de bezetting werd er veel illegaal drukwerk gefabriceerd. Dochter Fernanda haalt herinneringen op in dit artikel.