Waar kun je beter over België lezen dan in de trein naar België? Dus toen wij een weekendje naar Gent togen, zaten er twee boeken in mijn tas: Het Belgisch Labyrinth van Geert van Istendael en Ollander in België van Paul van Gageldonk.
Het Belgisch Labyrinth probeert met name Nederlanders duidelijk te maken hoe België in elkaar steekt en waarom het zo in elkaar steekt. Van Istendaels belangrijkste punt is het feit dat België verdeeld wordt door de meertaligheid, met Brussel als toren van Babel. Hij legt uit waarom de Vlaamse parlementsleden het recht hebben in hun eigen taal sprekers te onderbreken, maar als ze het doen uitgescholden worden voor collaborateur. Naast de historische en politieke facetten heeft Istendael ook nog tijd om de finesses van de beruchte Belgische huizenbouw uit de doeken te doen…
Paul “Handboek Hooligan” van Gageldonk zit in de omgekeerde wereld: hij is een Nederlander die probeert te overleven in de Belgische Voerstreek. Alles passeert de revu: malafide makelaars, burenoverlast, dorpspolitiek, snelheidsduivels, de voetbalvereniging en de bureaucratie.
Van Gageldonk heeft een bijzondere interesse voor wagens. Hij beschrijft waarom er zoveel grijze auto’s in België zijn: de Belgen houden van propere wagens, en op grijs zie je het minste vuil. Hij vertelt ook dat het Belgische wegennet naast de Chinese muur het enige menselijk is wat zichtbaar is uit de ruimte (de Belgische regering sloot eens een lucratieve deal met een lampenfabrikant). En tenslotte verklaart hij het roekeloze rijgedrag van de wat oudere Belgen: zij hebben alleen maar een theorie-examen hoeven te doen.
In de Voerstreek waar Van Gageldonk woont, wonen niet alleen Frans- en Nederlands-, maar ook Duitstalige Belgen. De enthousiasme voor het recent opgerichte vierde gewest van België (naast Vlaanderen, Wallonië en Brussel) leidde bij de gewestregering tot een bijzondere actie: ze deelden hun eigen autostickers uit, met daarop de trotse letters DG (Deutsche Gemeinschaft). Dat dit niet altijd verhelderend werkt, ervoer een Duitstalige Belg, die werd aangehouden door de Duitse politie. Waar kwam hij eigenlijk vandaan? Dagestan? Of zo’n nieuw Balkanstaatje?
Na het lezen van de twee boeken was ik een heel stuk wijzer. Ik keek de Gentenaar met meer begrip en meer mededogen aan. Van mij mogen de Belgen het Songfestival de volgende keer winnen!
