Hoewel ik er maar een paar keer kort ben geweest, heb ik ‘iets’ met Berlijn. Daarom lees ik graag over het enerverende verleden en dynamische heden van deze stad. Ik was dan ook blij met de nieuwe verhalenbundel over Berlijn van NOS-correspondent Margriet Brandsma. Waar is de muur? is eigenlijk een combinatie van achtergrondverhalen en tips voor bezoekers, waarbij Brandsma ook minder bekende aspecten behandelt.
Het boek ziet er aantrekkelijk uit, met een frisse omslag en sfeervolle zwart-witfoto’s door Evelyn Marsman. De schrijfstijl van Margriet Brandsma vind ik ook prettig leesbaar. Achterin het boek staan nog wat praktische reistips. Brandsma woont sinds 2002 in Berlijn en is duidelijk door de stad gegrepen. In de inleiding vertelt ze dat de eerste vraag van bezoekers altijd over de Muur gaat. In haar boek begint ze dan ook ondermeer met twee wandelingen en een fietstocht langs de sporen van de Muur.
Het boek bevat echter ook minder voor de hand liggende onderwerpen over heden en verleden. Bijvoorbeeld hoe de heuvels van de stad zijn ontstaan uit de oorlogspuinhopen, het enorme aantal begraafplaatsen en parken, het grote aantal verhuizingen van de Berlijners, de dieprood gekleurde politiek, het faillisement van de stad, de toenemende Westalgie (het culturele en economische zwaartepunt van de stad verschuift steeds meer naar het oosten). Waar is de Muur? behandelt ook bijzondere industriële monumenten, typische Oostduitse fenomenen, de nasleep van de Stasi, de problemen van de hoofdstedelijke voetbalclubs, wat er gebeurt met de resten van soldaten die nog steeds worden gevonden bij werkzaamheden, de toename van wilde stadsdieren en het eiland Peenemunde (de ‘badkuip van Berlijn’). Een boek (ca. 160 pagina’s) dat lekker wegleest en me direct zin geeft om naar de stad af te reizen, met een flink lijstje plekken om te bekijken.
Waar is de muur? maakt overigens deel uit van een serie boeken over steden door NOS-correspondenten. Eerder verschenen er twee titels van Philip Freriks over Parijs, verwacht worden in 2006/2007 bij uitgeverij Conserve nog boeken over Moskou (Peter d’Hamecourt), Rome (Andrea Vreede), Londen (Tom Overdiek), Madrid (Rop Zoutberg) en Amman (Thomas Loudon).
